Rechtstreeks bij de boer kopen, of zelf een landje bewerken, komt steeds vaker voor. “Niet zo gek,” zegt Martin Bongers, die deze ‘van boer naar bord’ beweging ook in onze regio wil aanjagen. “Een boerenkool die net van het land komt, is supervers. Dat is gewoon veel lekkerder. En goedkoper. En veiliger.”
Burgers en boeren zoeken elkaar dus in toenemende mate op. Martin: “In Epe loopt al een burgerinitiatief. Burgers telen gezamenlijk hun eigen voedsel. Niet ieder voor zich, zoals op een volkstuin, maar planmatig. Alsof zij samen één boer zijn.”
Doordachte strategie
De burgerboeren verkopen hun producten straks rechtstreeks aan andere burgers en aan de horeca. “Op die manier ontstaat een geldstroom, waarmee steeds meer landjes gepacht of gekocht kunnen worden.” Dit is een doordachte strategie, volgens Martin. “Klopt, je kunt mensen en middelen delen en gezamenlijk in- en verkopen, dat is efficiënt.”
Maar vooral zal er steeds meer diversiteit ontstaan. “Op rivierklei teel je iets anders dan op zand. Fiets maar door de regio, richting de rivier vind je fruitkwekerijen, meer naar het binnenland vooral groentetelers.”
Ideële motieven
Maar er zijn ook ideële motieven. Sommige burgerboeren doen mee omdat zij bezwaren hebben bij de traditionele, grootschalige voedselproductie. “Het lijkt inderdaad wel of je bijna niks meer kunt vertrouwen, qua herkomst en bestrijdingsmiddelen. Ook zien ze dat de bodem zelf zwaar te leiden heeft, die wordt uitgeput.” Daarnaast voelen weer andere deelnemers aan dat de voedselprijzen de komende jaren sterk zullen stijgen, een reden om ‘zelfredzaam’ te worden. Martin: “Ons eten is ook eigenlijk veel te goedkoop. Dat komt omdat veel kosten, zoals van bodemverontreiniging en afval, niet in de prijs verwerkt zijn. Daar gaat ‘Europa’ wat aan doen, en dat gaan we onherroepelijk in onze portemonnee merken.” De deelnemers van het burgerinitiatief hebben dus verschillende motieven. “Dat is wat ik overal zie”, zegt Martin. “Links en rechts, rijk en arm… het interessante is juist wat ons bindt. En dat is voedsel. Voedsel verbindt. Niet alleen aan tafel, maar ook als we gezamenlijk produceren of samen bij de boer inkopen.”
“Mijn persoonlijke motivatie?” Niet zo interessant, vindt Martin, want hij ziet zichzelf slechts als de kartrekker van het initiatief. “Mij gaat het om de dreigende teloorgang van het Veluws landschap. Steeds meer kleine boeren hebben geen opvolging, geen verdienmodel meer. Die boeren kunnen zich gedwongen voelen om zonnepanelen neer te zetten, of om in zee te gaan met een projectontwikkelaar. Wij, de burgers, bieden ze een alternatief door hun land te bewerken.”
Een onderdeel van het initiatief is een website die alle stalletjes en boeren in de regio in kaart brengt. Inclusief de burgerlandjes. “Volgend jaar kun je op basis van een menu je eigen ingrediënten bij elkaar fietsen, of het wordt op je keukentafel gebracht.”
Meer informatie? Bel of mail Martin, 06-53231695, mb@freedom.nl
PLEINMARKT 11 SEPTEMBER 2021 | 15 – Tekst: Roelof Dalhuisen Foto: Gerrit Tenkink